Göz kapağı tümörleri kozmetik sorunlar oluşturan ufak lezyonlar, şişlik kızarıklık yapan iltihabi hastalıklar olabileceği gibi, hayatı tehdit eden, vücuda yayılarak ölümle sonuçlanabilen kötü huylu tümörlere kadar değişen yelpazede klinik bulgu verirler. Bu lezyonların oluşma zamanı, şekli, rengi, oluşturduğu klinik bulgular bu tümörün iyi huylu veya kötü huylu gidiş göstereceğine yönelik ipuçları vermektedir. Göz doktoru bu bulgular dahilinde klinik tanıyı koyar veya kesin patolojik tanı amaçlı lezyondan kısmi (insizyonel) veya tümörün tamamını çıkaracak şekilde (eksizyonel) biopsi alarak tedavi yolunu belirler. Göz kapaklarının gözü korumak gibi fonksiyonel görevi yanında yüzde ilk bakılan yer olması nedeniyle kozmetik görevleri mevcuttur. Kapak tümörlerini güvenli, tekrar etmeyecek şekilde çıkartmak için çoğu zaman bir miktar sağlam kapak dokusu da alınır. Bu nedenle tümör güvenli bir şekilde çıkartıldıktan sonra kapakların bu fonksiyonel ve kozmetik işlevlerinin de tekrar onarılması gereklidir. Bunun için üst kapakta gözü korumak için açılıp kapanabilen, alt kapakta ise aşağı doğru sarkma yapmayan bir kapak oluşturmak gereklidir. Bunun için oküloplastik cerrahide alınan tümör boyutuna göre kullanılan çeşitli onarım teknikler mevcuttur. Bu rekonstrüksiyon sırasında hastanın kendi cildi, yağ dokusu, damak dokusu, kulak kıkırdağı veya cildi, diğer sağlam göz kapak dokusu, doğum yapmış olan anneden hazırlanan amniyon zarları, ağız içi dokusu kullanılabilir. Kapak onarımı sonrası iyileşme yaklaşık 2-3 hafta sürer. Kötü huylu patolojik tanısı olan olgularda başarılı bir cerrahi sonrası takip önemlidir.
Dr. Onur Konuk’a Kapak tümörleri ve cerrahi tedavisi ile ilgili en sık sorulan 3 soru:
1. Kapağımda kirpikli bölgede bir lezyon var, bu çıkartılırken kirpiklerim dökülür mü?
Tümör iyi huylu ise kirpiklere dokunulmadan özel cerrahi uçlar ile kirpiklerin arasından çıkartmak mümkündür. Ancak tümör kötü huylu ise nüksü engellemek için sağlam kirpikli kapak kenarı da çıkartılır. Onarım sırasında kirpikli kenar uygun kozmetik tekniklerle oluşturulur ve kirpik kaybı fark edilmez.
2. Tümörün büyüklüğü cerrahi tedaviyi nasıl etkiler?
Tüm kanser çeşitlerinde olduğu gibi tümör ne kadar küçükken müdahale edilirse, tedavi başarısı, tedavi sırasında feragat dilecek doku miktarı, cerrahi sonrası ek tedavi gereksinimi azalır. Unutmamalıdır ki, Türkiye’de kapak tümörlerinin göze ve göz çukuruna yayılması sonrası gözün alınmasına kadar varan görme kayıpları veya tümörün iç organlara sıçraması sonucu hayat kayıpları halen oldukça sık izlenmektedir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi tümör tedavisinde önemlidir.
3. Kapak tümörlerinin ameliyatsız tedavisi var mıdır?
Kapak tümörleri erken dönemde yakalandığında dondurma (krio), ışın tedavavisi veya özel bazı kremlerde tedavisi gündeme gelebilir. Ancak bu tedavi seçenekleri sınırlı olgularda oküloplasti cerrahi uzmanının önerileri doğrultusunda yapılmalıdır.